Συνταγή για πρόσφορο. Αγιορείτικη συνταγή
 |
| Συνταγή για πρόσφορο. Αγιορείτικη συνταγή |
Υλικά και σκεύη:
• μια ειδική λεκάνη (πλαστική ή ανοξείδωτη) για το ζύμωμα
• ένα μικρότερο, αλλά βαθύ δοχείο, για το προζύμι • ένα μικρό σφραγιστό δοχείο (τάπερ π.χ.) για την φύλαξη του προζυμιού και για τα επόμενα πρόσφορα, επειδή η χρήση μαγιάς απαγορεύεται • μια μοναστηριακή σφραγίδα πρόσφορου. Τέτοιες σφραγίδες κατασκευάζονται μόνον στο Περιβόλι της Παναγίας και μπορείτε να τις προμηθευτείτε από την Έκθεση Προϊόντων Αγίου Όρους. • ένα ειδικό ταψάκι ή ταψάκια αρκετά βαθειά, αλλά που να χωρούν μόνον ένα πρόσφορο, αλουμινένια ή ανοξείδωτα (καλύτερα είναι τα αλουμινένια, γιατί τα ανοξείδωτα «αρπάζουν» εύκολα και καίνε το πρόσφορο) • ένα ειδικό πλατύ πινελάκι (καλής ποιότητος για να μην αφήνει τρίχες) για το άλειμμα του ταψιού • 3-4 βαμβακερές πετσέτες, που θα χρησιμοποιούνται μόνον για τα πρόσφορα • 1 χοντρό μάλλινο κάλυμμα για το «γίνωμα» • μια λευκή καθαρή λινή πετσέτα για την μεταφορά του πρόσφορου στον Ναό Όλα αυτά τα διατηρούμε καθαρά σ’ έναν ειδικό χώρο ή σε ντουλάπι, χωρίς να τα χρησιμοποιούμε για τίποτε άλλο.
Ανάπιασμα» του προζυμιού
• Για το «ανάπιασμα» και το ζύμωμα του πρόσφορου χρησιμοποιούμε αλεύρι σκληρό και, αν είναι δυνατόν, κίτρινο. Εάν έχουμε μόνον μαλακό αλεύρι τότε προσθέτουμε 1/4 της ποσότητος σιμιγδάλι ψιλό. Δεν ξεχνάμε ποτέ να κοσκινίσουμε το αλεύρι. Και αρχίζουμε το «ανάπιασμα». • Κατά το απόγευμα βγάζουμε το προζύμι από το ψυγείο και το τοποθετούμε σε ζεστό μέρος, ώστε να αρχίσει να «κινείται». • Το βράδυ παίρνουμε το 1/4 της ποσότητας του αλεύρου που θα χρησιμοποιήσουμε για την παρασκευή του πρόσφορου (εάν θα χρησιμοποιήσουμε 1 κιλό για το ζύμωμα, περνούμε απ’ αυτό τα 250 γρ. περίπου) και «αναπιάνουμε» το προζύμι. • Ζεσταίνουμε ελαφρά (χλιαραίνουμε) λίγο νερό και το ρίχνουμε στο ειδικό δοχείο αναπιάσματος του προζυμιού. Ρίχνουμε το προζύμι και το ανακατεύουμε καλά να λιώσει και να διαλυθεί. • Ρίχνουμε σιγά-σιγά το αλεύρι και ανακατεύουμε καλά ώστε να γίνει ένας παχύρευστος χυλός. Προσέχουμε το δοχείο να έχει αρκετό περιθώριο για το φούσκωμα (τουλάχιστον διπλάσιο). • Σκεπάζουμε με καθαρή πετσέτα και το μάλλινο κάλυμμα, και τοποθετούμε σε ζεστό μέρος (κάτω όμως από 50°) όλη τη νύχτα.
Ζύμωμα πρόσφορου
• Το πρωί στην ειδική λεκάνη του ζυμώματος ρίχνουμε το περισσότερο αλεύρι (κρατούμε λίγο, μήπως πέσει πολύ το νερό) μέσα, κάνουμε μια λακκουβίτσα και ρίχνομε μέσα το γινωμένο προζύμι. • Χλιαραίνουμε λίγο νερό, ρίχνοντας μέσα και μια πρέζα αλάτι (αυξομειώνοντας την ποσότητα, αναλόγως ποσότητος αλεύρου) ψιλό για να λειώσει αμέσως. • Κάνουμε το σημείο του Σταυρού, σταυρώνουμε τρις, και την λεκάνη, λέγοντας και το «Πάτερ ημών» και αρχίζουμε να ζυμώνουμε (λέγοντας μέσα μας την ευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ Ελέησόν με»). • Ρίχνουμε λίγο-λίγο το νερό και μετά προσοχής, μην πέσει πολύ. Η ποσότητα του νερού εξαρτάται από το αλεύρι. Ζυμώνουμε καλά έως ότου «γυαλίσει» το ζυμάρι. Προσοχή! Το πρόσφορο δεν ζυμώνεται, όπως το ψωμί. Πρέπει η ζύμη να γίνει σκληρή, ώστε να αποτυπώνεται καλά η σφραγίδα, και να μη σβήνει κατά το «ανέβασμα», αλλά και να μη κάνη μεγάλες «φουσκάλες». Επίσης δεν πρέπει η ζύμη να γίνει πολύ σκληρή γιατί σκάει στο ψήσιμο και στο κόψιμο τρίβεται σε ψίχουλα. • Όταν ζυμωθεί καλά, αφήνουμε για 5-10 λεπτά τη ζύμη στη λεκάνη σκεπασμένη με μια καθαρή πετσέτα. Στο διάστημα της αναμονής αλείφουμε το ή τα ταψάκια με το πινελάκι με λίγο λάδι, προσέχοντας να αλειφθούν στεγνά. Μπορούμε αντί για λάδι να αλείψουμε το ταψάκι με καθαρό κερί. Βάζουμε ένα κομματάκι καθαρό κερί στο κέντρο του ταψιού και ζεσταίνουμε λίγο από κάτω. Το κερί λειώνει και σκορπίζεται, κουνάμε και εμείς λίγο να αλειφθούν και τα χείλη του ταψιού και στραγγίζουμε τυχόν περισσεύματα.
• Κατόπιν κόβουμε από τη ζύμη ένα κομμάτι (το 1/20 περίπου) για να παραμείνει στο ψυγείο για προζύμι (το αφήνουμε όπως προείπαμε 5-6 ώρες εκτός ψυγείου για να «ανέβει»). • Πλάθουμε τη ζύμη καλά επάνω σ’ ένα καθαρό μάρμαρο ή σε οποιαδήποτε καθαρή λεία επιφάνεια, και την κάνουμε ένα κύλινδρο, ισιώνοντας τις δύο άκρες με τις παλάμες μας. Σηκώνουμε τον κύλινδρο όρθιο και τον σφίγγουμε στην μέση ώστε να γίνει στενότερος. Στρίβουμε μια στροφή την ζύμη και κατόπιν πατούμε τα δύο άκρα ώστε να ενωθούν. • Τοποθετούμε στο ταψί και πατάμε με την παλάμη, ώστε η ζύμη να κάλυψει όλο το ταψί. • Κάνουμε το σημείο του Σταυρού, και πατάμε τη σφραγίδα στο μέσον της ζύμης, ώστε να χωθεί καλά στο ζυμάρι. Κρατάμε 2-3 δευτερόλεπτα και μετά την αποσύρουμε με προσοχή. Προσέχουμε να μη υπερχειλίσει η ζύμη γύρω από την σφραγίδα, γιατί τότε η σφραγίδα δεν αποκολλάται. • Μετά απ’ αυτό σκεπάζουμε με καθαρή πετσέτα και με το μάλλινο ρούχο, προσέχοντας να μη βαρύνει επάνω και χαλάσει το αποτύπωμα της σφραγίδας. • Τοποθετούμε σε θερμό μέρος. Όταν φουσκώσει και αρχίζει να σκάζει λίγο στα χείλη, είναι έτοιμο. • Προθερμαίνομε τον φούρνο στους 180°. • Με μια οδοντογλυφίδα τρυπάμε το πρόσφορο σε μέρη πού δεν αλλοιώνονται οι παραστάσεις της σφραγίδας, (τρυπάμε κυρίως στις γωνίες του ΙΣ-ΧΣ-ΝΙ-ΚΑ, της Θεοτόκου και των εννέα ταγμάτων και γύρω από την σφραγίδα). • Ψήνουμε για 3/4 της ώρας ή και μία ώρα (αναλόγως μεγέθους). Προσέχουμε να μη σκουρύνουν από πάνω, μόνον να ροδίσουν. • Όταν το βγάλουμε από την φωτιά, το τυλίγουμε με μια καθαρή πετσέτα και το τοποθετούμε σε μια νάιλον σακούλα, την οποία δένουμε. Το αφήνουμε έως ότου κρυώσει (αυτό γίνεται για να γίνει η άνω κόρα μαλακή, και να μπορεί ο ιερέας εύκολα να εξαγάγει τον Αμνό, τη Θεοτόκο και τα εννέα τάγματα των αγίων). • Όταν κρυώσει είναι έτοιμο για τον ναό. Τυλίγουμε το πρόσφορο σε λευκή και καθαρή πετσέτα και το προσφέρουμε «ως ζεύγος τρυγόνων ή νεοσσούς περιστερών», τω υπέρ ημών προσφορά καί θυσία γενομένω υπέρ των «ημετέρων (ιερατικών) αμαρτημάτων καί των του λαού αγνοημάτων».
Σφραγίδα για πρόσφορο φτιαγμένη στο χέρι από Αγιορείτη Μοναχό!
Οι σφραγίδες για τα πρόσφορα κατασκευάζονται στο χέρι από μοναχό στην Ιερά Σκήτη του Αγίου Βασιλείου. Αποτελούν γνήσια χειροποίητα μοναστηριακά προϊόντα και ακολουθούν πιστά την αυθεντική ορθόδοξη σημειολογία. Διατίθενται σε τρία μεγέθη.
Βρείτε την αυθεντική σφραγίδα προσφόρου από το Άγιο Όρος: http://ow.ly/NPZT30hBeK1
• μια ειδική λεκάνη (πλαστική ή ανοξείδωτη) για το ζύμωμα
• ένα μικρότερο, αλλά βαθύ δοχείο, για το προζύμι • ένα μικρό σφραγιστό δοχείο (τάπερ π.χ.) για την φύλαξη του προζυμιού και για τα επόμενα πρόσφορα, επειδή η χρήση μαγιάς απαγορεύεται • μια μοναστηριακή σφραγίδα πρόσφορου. Τέτοιες σφραγίδες κατασκευάζονται μόνον στο Περιβόλι της Παναγίας και μπορείτε να τις προμηθευτείτε από την Έκθεση Προϊόντων Αγίου Όρους. • ένα ειδικό ταψάκι ή ταψάκια αρκετά βαθειά, αλλά που να χωρούν μόνον ένα πρόσφορο, αλουμινένια ή ανοξείδωτα (καλύτερα είναι τα αλουμινένια, γιατί τα ανοξείδωτα «αρπάζουν» εύκολα και καίνε το πρόσφορο) • ένα ειδικό πλατύ πινελάκι (καλής ποιότητος για να μην αφήνει τρίχες) για το άλειμμα του ταψιού • 3-4 βαμβακερές πετσέτες, που θα χρησιμοποιούνται μόνον για τα πρόσφορα • 1 χοντρό μάλλινο κάλυμμα για το «γίνωμα» • μια λευκή καθαρή λινή πετσέτα για την μεταφορά του πρόσφορου στον Ναό Όλα αυτά τα διατηρούμε καθαρά σ’ έναν ειδικό χώρο ή σε ντουλάπι, χωρίς να τα χρησιμοποιούμε για τίποτε άλλο.Ανάπιασμα» του προζυμιού
• Για το «ανάπιασμα» και το ζύμωμα του πρόσφορου χρησιμοποιούμε αλεύρι σκληρό και, αν είναι δυνατόν, κίτρινο. Εάν έχουμε μόνον μαλακό αλεύρι τότε προσθέτουμε 1/4 της ποσότητος σιμιγδάλι ψιλό. Δεν ξεχνάμε ποτέ να κοσκινίσουμε το αλεύρι. Και αρχίζουμε το «ανάπιασμα». • Κατά το απόγευμα βγάζουμε το προζύμι από το ψυγείο και το τοποθετούμε σε ζεστό μέρος, ώστε να αρχίσει να «κινείται». • Το βράδυ παίρνουμε το 1/4 της ποσότητας του αλεύρου που θα χρησιμοποιήσουμε για την παρασκευή του πρόσφορου (εάν θα χρησιμοποιήσουμε 1 κιλό για το ζύμωμα, περνούμε απ’ αυτό τα 250 γρ. περίπου) και «αναπιάνουμε» το προζύμι. • Ζεσταίνουμε ελαφρά (χλιαραίνουμε) λίγο νερό και το ρίχνουμε στο ειδικό δοχείο αναπιάσματος του προζυμιού. Ρίχνουμε το προζύμι και το ανακατεύουμε καλά να λιώσει και να διαλυθεί. • Ρίχνουμε σιγά-σιγά το αλεύρι και ανακατεύουμε καλά ώστε να γίνει ένας παχύρευστος χυλός. Προσέχουμε το δοχείο να έχει αρκετό περιθώριο για το φούσκωμα (τουλάχιστον διπλάσιο). • Σκεπάζουμε με καθαρή πετσέτα και το μάλλινο κάλυμμα, και τοποθετούμε σε ζεστό μέρος (κάτω όμως από 50°) όλη τη νύχτα.
Ζύμωμα πρόσφορου
• Το πρωί στην ειδική λεκάνη του ζυμώματος ρίχνουμε το περισσότερο αλεύρι (κρατούμε λίγο, μήπως πέσει πολύ το νερό) μέσα, κάνουμε μια λακκουβίτσα και ρίχνομε μέσα το γινωμένο προζύμι. • Χλιαραίνουμε λίγο νερό, ρίχνοντας μέσα και μια πρέζα αλάτι (αυξομειώνοντας την ποσότητα, αναλόγως ποσότητος αλεύρου) ψιλό για να λειώσει αμέσως. • Κάνουμε το σημείο του Σταυρού, σταυρώνουμε τρις, και την λεκάνη, λέγοντας και το «Πάτερ ημών» και αρχίζουμε να ζυμώνουμε (λέγοντας μέσα μας την ευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ Ελέησόν με»). • Ρίχνουμε λίγο-λίγο το νερό και μετά προσοχής, μην πέσει πολύ. Η ποσότητα του νερού εξαρτάται από το αλεύρι. Ζυμώνουμε καλά έως ότου «γυαλίσει» το ζυμάρι. Προσοχή! Το πρόσφορο δεν ζυμώνεται, όπως το ψωμί. Πρέπει η ζύμη να γίνει σκληρή, ώστε να αποτυπώνεται καλά η σφραγίδα, και να μη σβήνει κατά το «ανέβασμα», αλλά και να μη κάνη μεγάλες «φουσκάλες». Επίσης δεν πρέπει η ζύμη να γίνει πολύ σκληρή γιατί σκάει στο ψήσιμο και στο κόψιμο τρίβεται σε ψίχουλα. • Όταν ζυμωθεί καλά, αφήνουμε για 5-10 λεπτά τη ζύμη στη λεκάνη σκεπασμένη με μια καθαρή πετσέτα. Στο διάστημα της αναμονής αλείφουμε το ή τα ταψάκια με το πινελάκι με λίγο λάδι, προσέχοντας να αλειφθούν στεγνά. Μπορούμε αντί για λάδι να αλείψουμε το ταψάκι με καθαρό κερί. Βάζουμε ένα κομματάκι καθαρό κερί στο κέντρο του ταψιού και ζεσταίνουμε λίγο από κάτω. Το κερί λειώνει και σκορπίζεται, κουνάμε και εμείς λίγο να αλειφθούν και τα χείλη του ταψιού και στραγγίζουμε τυχόν περισσεύματα.
• Κατόπιν κόβουμε από τη ζύμη ένα κομμάτι (το 1/20 περίπου) για να παραμείνει στο ψυγείο για προζύμι (το αφήνουμε όπως προείπαμε 5-6 ώρες εκτός ψυγείου για να «ανέβει»). • Πλάθουμε τη ζύμη καλά επάνω σ’ ένα καθαρό μάρμαρο ή σε οποιαδήποτε καθαρή λεία επιφάνεια, και την κάνουμε ένα κύλινδρο, ισιώνοντας τις δύο άκρες με τις παλάμες μας. Σηκώνουμε τον κύλινδρο όρθιο και τον σφίγγουμε στην μέση ώστε να γίνει στενότερος. Στρίβουμε μια στροφή την ζύμη και κατόπιν πατούμε τα δύο άκρα ώστε να ενωθούν. • Τοποθετούμε στο ταψί και πατάμε με την παλάμη, ώστε η ζύμη να κάλυψει όλο το ταψί. • Κάνουμε το σημείο του Σταυρού, και πατάμε τη σφραγίδα στο μέσον της ζύμης, ώστε να χωθεί καλά στο ζυμάρι. Κρατάμε 2-3 δευτερόλεπτα και μετά την αποσύρουμε με προσοχή. Προσέχουμε να μη υπερχειλίσει η ζύμη γύρω από την σφραγίδα, γιατί τότε η σφραγίδα δεν αποκολλάται. • Μετά απ’ αυτό σκεπάζουμε με καθαρή πετσέτα και με το μάλλινο ρούχο, προσέχοντας να μη βαρύνει επάνω και χαλάσει το αποτύπωμα της σφραγίδας. • Τοποθετούμε σε θερμό μέρος. Όταν φουσκώσει και αρχίζει να σκάζει λίγο στα χείλη, είναι έτοιμο. • Προθερμαίνομε τον φούρνο στους 180°. • Με μια οδοντογλυφίδα τρυπάμε το πρόσφορο σε μέρη πού δεν αλλοιώνονται οι παραστάσεις της σφραγίδας, (τρυπάμε κυρίως στις γωνίες του ΙΣ-ΧΣ-ΝΙ-ΚΑ, της Θεοτόκου και των εννέα ταγμάτων και γύρω από την σφραγίδα). • Ψήνουμε για 3/4 της ώρας ή και μία ώρα (αναλόγως μεγέθους). Προσέχουμε να μη σκουρύνουν από πάνω, μόνον να ροδίσουν. • Όταν το βγάλουμε από την φωτιά, το τυλίγουμε με μια καθαρή πετσέτα και το τοποθετούμε σε μια νάιλον σακούλα, την οποία δένουμε. Το αφήνουμε έως ότου κρυώσει (αυτό γίνεται για να γίνει η άνω κόρα μαλακή, και να μπορεί ο ιερέας εύκολα να εξαγάγει τον Αμνό, τη Θεοτόκο και τα εννέα τάγματα των αγίων). • Όταν κρυώσει είναι έτοιμο για τον ναό. Τυλίγουμε το πρόσφορο σε λευκή και καθαρή πετσέτα και το προσφέρουμε «ως ζεύγος τρυγόνων ή νεοσσούς περιστερών», τω υπέρ ημών προσφορά καί θυσία γενομένω υπέρ των «ημετέρων (ιερατικών) αμαρτημάτων καί των του λαού αγνοημάτων».
Σφραγίδα για πρόσφορο φτιαγμένη στο χέρι από Αγιορείτη Μοναχό!
Οι σφραγίδες για τα πρόσφορα κατασκευάζονται στο χέρι από μοναχό στην Ιερά Σκήτη του Αγίου Βασιλείου. Αποτελούν γνήσια χειροποίητα μοναστηριακά προϊόντα και ακολουθούν πιστά την αυθεντική ορθόδοξη σημειολογία. Διατίθενται σε τρία μεγέθη.
Βρείτε την αυθεντική σφραγίδα προσφόρου από το Άγιο Όρος: http://ow.ly/NPZT30hBeK1
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου